Werkprogramma - Programmalijnen

Waarom dit programma?

Er bestaan veel maatschappelijke vraagstukken op het gebied van de wisselwerking tussen migratie en de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld de positie van Europeanen die in Nederland werkzaam zijn in de landbouw of logistiek, de arbeidsparticipatie van vluchtelingen en gezinsmigranten, of de vraag of Nederland wel aantrekkelijk genoeg is om kennismigranten aan zich te binden. Er is bovendien veel onzekerheid over de vraag hoeveel en welke arbeidsmigranten in de toekomst nodig zijn. Een onzekerheid die door de Coronacrisis alleen maar groter is geworden.  

De coronacrisis brengt verder met zich mee dat er nu meer aandacht is voor de weerbaarheid van de economie tegen onverwachte externe schokken. Dit werpt vragen op over de rol die migranten daarin (kunnen) spelen en of het (arbeids-) migratiebeleid in dat licht moet worden herzien.

Met dit programma wil de ACVZ kennis op het snijvlak van migratiebeleid en de arbeidsmarkt bijeenbrengen en bijdragen aan een meer samenhangend beleid rond migratie, arbeidsmarkt en economie.

Mogelijke thema’s

Vragen die binnen dit programma aan de orde kunnen komen zijn: Hoe kan de arbeidsmarktpositie verbeteren van mensen die niet als arbeidsmigrant naar Nederland zijn gekomen (zoals gezins- en asielmigranten)? In hoeverre kan arbeidsmigratie bijdragen aan het oplossen van tekorten in bepaalde sectoren van de economie? Moet arbeidsmigratie vooral van tijdelijke aard zijn en zo ja, in hoeverre is het dan nodig dat arbeidsmigranten de taal leren en integreren in onze samenleving?

We beginnen met het project ‘de bijdrage van migranten aan een weerbare en toekomstbestendige zorgsector’. In dit project komt de arbeidsparticipatie in de zorgsector van migranten die al in Nederland wonen aan bod. Daarnaast is in het project aandacht voor de vraag of het wenselijk is om het arbeidsmigratiebeleid voor de zorgsector te wijzigen en zo ja, onder welke voorwaarden en op welke wijze dat dan zou moeten gebeuren.

Ook  levert de ACVZ met het project ‘Corona, arbeidsmarkt en migratie’ een bijdrage aan het onderzoek en de beleidsdebatten over de betekenis van arbeid van migranten voor de veerkracht van de voorziening van essentiële goederen en diensten, in het bijzonder voedsel, gezondheid en zorg.

Suggesties of vragen?

Vindt u dat de adviesraad binnen dit programma aandacht moet besteden aan een bepaald onderwerp? Of heeft u vragen over de opzet en aanpak van dit programma? Laat het ons weten en neem contact op met de programmacoördinator Sonja Avontuur, s.a.a.avontuur@acvz.minjenv.nl, tel 06-46840908.

Zie ook

Blog: 'Toekomst van migratie kan nog alle kanten uit',

Artikel:   'A ‘better work’ strategy is necessary for resilient societies and economies'

Waarom dit programma?

Gemeenten hebben de laatste jaren steeds meer lokale opgaven gekregen, niet alleen voor hun Nederlandse ingezetenen, ook voor migranten. In het dagelijks leven is de gemeente voor hen vaak het eerste aanspreekpunt en het nationale migratiebeleid moet lokaal worden uitgevoerd. Het beleid sluit echter niet altijd goed aan bij de lokale en/of regionale maatschappelijke situatie. Dat leidt soms tot spanningen tussen de Rijksoverheid en het lokale bestuur. Met dit programma willen we meer inzicht krijgen in de knelpunten die wederzijds worden ervaren, willen we adviseren over mogelijkheden om het migratiebeleid meer in samenhang vorm te geven en daarmee bijdragen aan een meer lokaal en regionaal gedragen migratiebeleid.

Thema’s

Gemeenten hebben veel en grote lokale maatschappelijke opgaven als het om migranten gaat: opvang van asielzoekers, huisvesting van statushouders en arbeidsmigranten, inburgering en participatie, maatschappelijke begeleiding, zorgverlening, het waarborgen van de openbare orde en de publieke veiligheid en het bewaken van de leefbaarheid etc. We hebben twee thema’s geprioriteerd: inburgering en huisvesting. 

We zijn het programma gestart met een gespreksronde. In maart 2021 hebben we wethouders van een aantal grote en kleine gemeenten in verschillende provincies gevraagd naar wat zij als belangrijkste lokale thema’s zien op het gebied van migratie. De aangedragen thema's kunt u terugvinden in het verslag van de gespreksronde.

Suggesties of vragen?

Vindt u dat de adviesraad binnen dit programma aandacht moet besteden aan een bepaald onderwerp? Of heeft u vragen over de opzet en aanpak van dit programma? Laat het ons weten en neem contact op met de programmacoördinator Sander Vergeer, a.c.vergeer@acvz.minjenv.nl, tel. 06- 46840912.

Waarom dit programma?

Effectieve rechtsbescherming speelt een cruciale rol in het werk van de adviesraad. In veel adviezen komt het recht van een individu om beroep in te stellen bij de rechter tegen een besluit of handelen van de overheid aan bod. De ACVZ ziet een effectieve rechtsbescherming dan ook als fundamenteel belang voor de borging van grondrechten en het goed functioneren van de rechtsstaat. Daarom zoekt de adviesraad een balans tussen rechten en plichten in het migratiebeleid, die gelden voor zowel de overheid als de burger. Deze programmalijn heeft echter niet enkel betrekking op het recht op effectieve rechtsbescherming dat als een fundamenteel beginsel stevig is verankerd in het Europese en nationale recht. De uitvoerbaarheid van regelgeving valt er ook onder. Met dit programma willen we kennis bij elkaar brengen. Kennis over (de werking van) effectieve rechtsbescherming en over de juridische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen die hierop van invloed zijn. Met haar adviezen wil de adviesraad bijdragen aan een eerlijk en zorgvuldig migratiebeleid, waarbij er een juiste balans is tussen rechten en plichten van burger en overheid.

Mogelijke thema’s

'Effectieve rechtsbescherming' is een heel breed beginsel en richt zich op verschillende onderdelen van een functionerende rechtsstaat: fair trial, openbaarheid, behandeling binnen een redelijke termijn door een onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie. Maar bijvoorbeeld ook op rechtsbijstand, het recht om gehoord te worden, en de zogenoemde equality of arms vallen hieronder. Rechten en plichten in het kader van effectieve rechtsbescherming spelen onder meer een rol bij de inrichting van de asielprocedure en het vaststellen van inburgerings- en naturalisatievereisten.

Thema’s die binnen deze programmalijn concreet zullen worden uitgewerkt zijn bijvoorbeeld de wijzigingen in het toelatingsbeleid en de effecten van het EU Pact Migratie en Asiel.

Digitale ontwikkelingen

Het eerste op te pakken deelproject binnen de programmalijn gaat over de gevolgen van de versnelde digitale transformatie van de migratieketen voor de rechtsbescherming van migranten. De adviesraad bouwt in samenwerking met andere partijen kennis en expertise op met als doel een debat te agenderen over de impact van digitale ontwikkelingen op de rechtsbescherming van migranten. Hoewel technologische ontwikkelingen kunnen bijdragen aan het versneld afdoen van verblijfsaanvragen en het efficiënter inrichten van bedrijfsprocessen, kan deze efficiëntie echter niet ten koste gaan van de zorgvuldigheid en rechtsbescherming van individuen.

Op afstand horen (telehoren)

In 2020 is - vooral door de corona-maatregelen - het telehoren en het schriftelijk horen in asielzaken tot ontwikkeling gekomen. Met die manier van werken kon op afstand en met respect voor de corona-maatregelen toch een gehoor plaatsvinden. Deze werkwijze zou in eerste instantie alleen worden toegepast bij kansrijke asielverzoeken, maar in de praktijk wordt het telehoren nu ook bij complexe zaken toegepast. De adviesraad onderzoekt hoe de rechtsbescherming is gewaarborgd bij het op afstand horen van asielzoekers.

Suggesties of vragen?

Vindt u dat de adviesraad binnen deze programmalijn aandacht moet besteden aan een bepaald onderwerp? Of heeft u vragen over de opzet en aanpak van dit programma? Laat het ons weten en neem contact op met de programmacoördinator David de Jong, d.j.de.jong@acvz.minjenv.nl, 06-46840910.